Kary dla e-sprzedawców za niedopełnienie obowiązków informacyjnych

Nowa ustawa o prawach konsumenta wprowadziła szereg obowiązków informacyjnych, które sprzedawca powinien dopełnić względem konsumenta. Najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową na odległość, czyli w przypadku zakupu w sklepie internetowym, w chwili złożenia zamówienie przez konsumenta, e-sprzedawca powinien w sposób jasny i zrozumiały spełnić obowiązki informacyjne wynikające z ustawy o prawach konsumenta. W przeciwnym razie musi liczyć się z konsekwencjami prawnymi i karą grzywny.

Większość istotnych dla e-sprzedawcy obowiązków informacyjnych została przez ustawodawcę ujęta w ustawie o prawach konsumenta (art. 12 ust. 1, art. 18, art. 21). Kilka obowiązków informacyjnych ustawodawca zawarł również w kodeksie cywilnym. Warto szczegółowo się z nimi zapoznać, gdyż ich niespełnienie lub niewłaściwa realizacja może wiązać się z bardzo niekorzystnymi dla sprzedawcy skutkami prawnymi.

Skutki i sankcje zaniechania obowiązków informacyjnych

• Przede wszystkim wymaga podkreślenia, iż ustawa o prawach konsumenta wprowadziła do kodeksu wykroczeń nowy art. 139 b, który za niedopełnienie obowiązków informacyjnych zawartych w ustawie o prawach konsumenta przewiduje karę grzywny.

„Kto w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa zawierając umowę z konsumentem nie spełnia wymagań dotyczących udzielenia informacji lub wydania dokumentu, przewidzianych w przepisach ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. poz. 827), podlega karze grzywny”.

Zaniechanie obowiązków informacyjnych – choćby nawet nieumyślne, może również zostać uznane za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, za którą UOKiK w drodze indywidualnej decyzji może nałożyć karę pieniężną w maksymalnej wysokości równej 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary.

Ponadto, zgodnie z postanowieniami zawartymi w ustawie o prawach konsumenta (dalej również „upk”):

• Jeżeli konsument nie został poinformowany o prawie do odstąpienia od umowy, ustawowy 14 dniowy termin do odstąpienia ulega wydłużeniu o 12 miesięcy. Ponadto zgodnie z treścią art. 34 ust. 4 upk, konsument nie odpowiada wówczas również za zmniejszenie wartości rzeczy. W skrajnie niekorzystnym dla e-sprzedawcy przypadku, wskutek niedopełnienia obowiązku informacyjnego, konsument mógłby przez stosunkowo długi czas korzystać z rzeczy lub nawet zniszczyć, a następnie zwrócić przed upływem wydłużonego terminu i zażądać zwrotu pełnej uprzednio uiszczonej zapłaty.
• Jeżeli konsument nie został poinformowany, iż w przypadku danego rodzaju umów, prawo do odstąpienia zgodnie z postanowieniami ustawy o prawach konsumenta (art. 38 upk) zostało wyjątkowo wyłączone, wówczas konsument w dalszym ciągu będzie mógł odstąpić od takiej umowy. Możliwy będzie zatem zwrot zakupionej rzeczy pomimo, iż przepisy ustawy generalnie nie dają takiego uprawnienia w odniesieniu do takiego rodzaju umów. W takim przypadku konsument również nie poniesie żadnej odpowiedzialności za ewentualne zmniejszenie wartości zwracanej rzeczy.
• Jeżeli sprzedawca nie udzielił konsumentowi pełnej informacji dotyczącej łącznej ceny wraz z podatkami, obejmującej wszystkie elementy zamówienia (transport, dostarczenie, usługi pocztowe itp.), bądź nie poinformował o konieczności poniesienia innych, dodatkowych kosztów, lub kosztów zwrotu rzeczy, wówczas konsument jest zwolniony z ich poniesienia i sprzedawca zobowiązany jest ponieść je we własnym zakresie (art. 23 w zw. z art. 12 ust. 1 pkt. 5 i 10 upk).

Niespełnienie, bądź nienależyte wykonanie obowiązków informacyjnych wprawdzie nie prowadzi do uznania umowy zawartej z konsumentem za nieważną, jednak bardzo istotnie modyfikuje uprawnienia stron – rozszerzając znacznie prawa konsumenta i zawężając uprawnienia przedsiębiorcy. Na sprzedawcę internetowego może także zostać nałożona kara grzywny.