Zdjęcia i opisy produktów a prawa autorskie

Dobrej jakości zdjęcia i chwytliwe opisy produktów wpływają na decyzje zakupowe klientów i odgrywają istotną rolę w biznesowej działalności sprzedawcy internetowego. Niestety spora część sprzedawców nie zdaje sobie sprawy, że kopiowanie zdjęć i opisów towarów może prowadzić do naruszenia praw autorskich i podlega sankcjom karnym.

Zdjęcia i opisy chronione prawem autorskim

Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Co do zasady twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.

W większości przypadków zdjęcia produktów wykonane przez producentów, dystrybutorów lub konkurencyjnych sprzedawców stanowią na gruncie prawa autorskiego utwór, który jest przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze i podlega ochronie. Podobnie jest z opisami produktów – one również mogą być chronione prawem autorskim. Opisy produktów, którymi posługują się producenci i dystrybutorzy często są napisane barwnym językiem, aby w połączeniu z atrakcyjnymi zdjęciami wykonanymi w profesjonalnym studio przyciągać uwagę i silnie oddziaływać na emocje klienta. Producenci bardzo często zlecają przygotowanie takich atrakcyjnych opisów copywriterom z profesjonalnych agencji reklamowych.

Kopiowanie takich zdjęć lub opisów (utworów), których prawa autorskie są w posiadaniu innych podmiotów, np. producenta lub konkurencyjnego sprzedawcy jest nielegalne. Naruszanie praw autorskich stanowi czyn nieuczciwej konkurencji i jest sankcjonowane karnie. Dopuszczając się bezprawnego kopiowania zdjęć i tekstów cudzego autorstwa, sprzedawca naraża się na roszczenia odszkodowawcze, karę grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 3.

Jak legalnie wykorzystywać zdjęcia i opisy produktów?

Producenci i dystrybutorzy danych produktów bardzo często zamieszczają na swoich stronach materiały marketingowe w postaci zdjęć i opisów, które są udostępniane partnerom, np. sprzedawcom w celach promocji tych produktów. Większość producentów i dystrybutorów jest zainteresowana tym, aby sprzedawcy z nimi współpracujący zwiększali sprzedaż w swoich sklepach. Udostępniane przez nich dobrej jakości materiały reklamowe mają temu sprzyjać. W tym zakresie nie ma jednak stałej reguły, dlatego przed każdym pobraniem i wykorzystaniem zdjęcia lub opisu należy zapoznać się informacjami zawartymi na stronie producenta i upewnić jak określony został dopuszczalny zakres możliwego wykorzystania takich materiałów. Jest to o tyle istotne, gdyż właściciel utworu (zdjęcia lub opisu) nie jest zobowiązany oznaczać swoich zdjęć lub publikować na stronie zakazu ich kopiowania i rozpowszechniania. Objęcie utworu ochroną nie zależy w żaden sposób od tego, czy zostało ono opatrzone symbolem „©” – copyright i nazwiskiem lub pseudonimem autora, bądź danymi podmiotu dysponującego prawami majątkowymi.

Jeżeli producent lub nasz dostawca towarów nie udostępnia na swojej stronie żadnych materiałów marketingowych, wówczas konieczne jest zwrócenie się do niego z prośbą o ich udostępnienie i udzielenie zgody (licencji) na wykorzystywanie w celach marketingowych. W większości przypadków producenci udostępniają takie materiały i udzielają nieodpłatnej zgody (licencji) na ich wykorzystywanie w celach wsparcia sprzedaży. Dla celów dowodowych i własnego bezpieczeństwa prawnego sprzedawca internetowy powinien zadbać o to, by zgoda została udzielona w formie pisemnej.

W najgorszym przypadku – jeżeli właściciel materiałów nie wyrazi zgody na ich wykorzystywanie, sprzedawca musi samodzielnie przygotować zdjęcia i opisy promujące sprzedawane przez niego produkty. Umieszczanie na stronach sklepu internetowego zdjęć i opisów produktów z innych serwisów (np. stron producentów lub konkurencyjnych sprzedawców) bez posiadania odpowiedniej licencji (zgody) jest niedozwolone.